Gepubliceerd: 30 december 2013 30 december 2013

Hits: 22017 22017

Situatieschets

De Vlaamse Regering heeft in het kader van het Masterplan Antwerpen 2020 grootse plannen om een autosnelweg door het centrum van Mortsel aan te leggen! De autosnelweg met de naam R11bis zou weliswaar in een tunnel komen, maar om die tunnel in te graven zou men de groene oude spoorwegberm naast de Krijgsbaan/Vredebaan helemaal afgraven en vervangen door een langgerekt kunstmatig en plat ‘parkje’. Ook een belangrijk deel van het Mortsels natuurgebied Klein-Zwitserland, beheerd door Natuurpunt, zou afgegraven worden voor de tunnel. Het wordt trouwens een hele werf van Merksem over Wijnegem, Wommelgem en Borsbeek, tot in Wilrijk: alles gaat op de schop. Men zou woonwijken, kasteeldomeinen, parken en natuurgebieden omwoelen. Ter hoogte van de startbaan van de luchthaven van Deurne zou men minstens op 2 niveaus gaan werken: de huidige R11 in een tunnel voor de veiligheid van de luchthaven, de R11bis eronder en dan nog een spoortunnel voor de 2de spoorontsluiting van de Antwerpse haven. Hoe men dit alles gaat realiseren weet men nog niet, maar dat dit grenst aan (grootheids)waanzin staat vast. Men weet trouwens ook nog niet waar men de centen voor dit alles zal halen. Maar een goede verstaander begrijpt dat men hiervoor uiteindelijk bij ‘Jan en Mieke met de belastingbrief’ zal aankloppen!

Actie

Natuurpunt Land Van Reyen blijft niet bij de pakken zitten en start meteen de actie Redde Berm(bis). In 1978 was de groene berm al eens in gevaar. Toen wou men een autosnelweg OP de berm leggen. Gelukkig kon dit door stevig Mortsels protest van onze groene voorlopers ongedaan worden gemaakt. In juli 2003 keurde de gemeenteraad van Mortsel unaniem het ‘Bermproject’ goed. Er zou een groene verbindingsweg worden gerealiseerd met wandel- en fietsbruggen van Wilrijk tot Deurne. Er was een wedstrijd voor projectsubsidies vanuit het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Afdeling Bos en Groen. Het doel was:"Voorbeeldstellende en vernieuwende groenprojecten in verstedelijkte omgeving (in het kader van Harmonisch Park- en Groenbeheer) met als themagroene verbindingen". Van de 23 ingediende natuurverbindingsprojecten werden uiteindelijk 7 geselecteerd, waaronder Mortsel. De geldprijs was ongeveer 100.000€. In2005 werd echter plots door de Vlaamse Regering beslist de middelen voor andere doeleinden te gebruiken. Bijzonder jammer, zeker in het licht van de huidige evolutie. De steeds wijzigende plannen van de Vlaamse Regering wijzen ook niet op veel standvastigheid, nog minder op vooruitziend beleid.

De R11bis zou er onder andere moeten komen om de Antwerpse ring te ontlasten.
Dit kan terecht lijken. Maar wij vrezen dat het autoverkeer op de R11bis binnen enkele jaren ook zal stilstaan, zeker als men geen bijkomende maatregelen neemt om meer mensen op de fiets, de trein, de bus en de tram te krijgen, en meer vracht op trein en schip! Er moet een grondige mentaliteitswijziging komen in verband met mobiliteit en transport, ook al met het oog op de klimaatwijziging.

Als het niet anders kan: boren die tunnel!

Als(!) de R11bis toch verkeerstechnisch absoluut noodzakelijk blijkt, eisen wij dat de tunnel onder Mortsel GEBOORD wordt van Borsbeek tot Wilrijk! Natuurpunt Land van Reyen treedt hier de burgemeester van Borsbeek Leo Vlaeymans bij: ‘Als men toch een tunnel wil, willen we hem niet zien, niet horen en niet ruiken, niet tijdens en niet na de werken!’ Mortsels burgemeester Ingrid Pira deelde ons op 29 augustus het unanieme standpunt van het stadsbestuur mee: ‘deze plannen lossen het mobiliteitsprobleem van de Zuidoostrand niet op. Nochtans werd ons dat in den beginne wel zo verkocht, maar het ziet ernaar uit dat we een kat in een zak kochten. ’Duidelijke taal toch, aan het adres van de Vlaamse Regering. Heeft men er al eens bij stil gestaan wat een chaos het wordt als men in het centrum van Mortsel gedurende enkele jaren een mega-werf inricht om de tunnel in te graven en terug toe te dekken, de zogenaamde ‘cut&cover’? De werken aan de Liersesteenweg zijn in vergelijking een peulschil. De maatschappelijke en milieukostenzijn enorm. Als men met alle kosten rekening houdt, zal de ‘cut&cover’ veel duurder zijn dan een geboorde tunnel!

Minder verkeer bovengronds? Integendeel!
Dromen dat een tunnel het bovengrondse verkeer op de R11 zou doen afnemen zijn bedrog. In tegendeel, de huidige plannen zullen een sterk aanzuigeffect veroorzaken. Natuurpunt eist dan ook –in het tunnelscenario- dat er ingrepen gebeuren opdat de Krijgsbaan/Vredebaan alleen maar voor plaatselijk verkeer en fietsers en wandelaars zou voorzien worden, zodat de mensen in deze straten eindelijk rust gegund wordt na tientallen jaren een drukke verkeersas voor hun deur.

Verlenging van de startbaan luchthaven Deurne: niets staat nog in de weg.
Met de tunnel steekt ook de dreiging van de verlenging van de startbaan van Deurneweer de kop op. De Krijgsbaan vormt een fysieke barrière tegen de verlenging. Meteen tunnel valt die weg. Enkele jaren geleden zijn de bomen op Fort 3 al gerooid. Niets zou dan de verlenging van de startbaan in de weg staan. Verloren geld voor een failliete luchthaven.
Natuurgebied Klein-Zwitserland: beheerd door Natuurpunt voor iedereen!

Ons natuurgebied Klein-Zwitserland afgraven is uiteraard helemaal onbespreekbaar.
Het enige natuurgebied in Mortsel moet integraal behouden blijven, dat spreekt. Grote graafwerken zouden onder andere het einde van de hazelwormpopulatie betekenen. Hazelworm is een pootloze hagedis en komt voor op de Rode Lijst (sterk met uitsterven bedreigd). Het Hazelwormpad van Natuurpunt op Klein-Zwitserland werd nog bekroond door de Culturele Raad. Natuurgebied Klein-Zwitserland en De Bermhalen hun natuurwaarde juist uit het reliëf: dat creëert een microklimaat waardoor de schuine taluds bulken van het leven.

In het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan(goedgekeurd in 2006) staat volkomen terecht dat Klein Zwitserland en de spoorwegbermen bijna de enige biologisch waardevolle gebieden zijn in het verstedelijkte Morstel. Hun behoud is dan ook essentieel voor de natuurbeleving in eigen buurt van de Mortselaar, voor het vangen van fijn stof, als geluidsisolatie en niet in het minst voor het behoud van de biodiversiteit. Deze doelstellingen worden nooit gehaald door een plat, kunstmatig aangelegd parkje, met een snelweg onder (deR11bis) en naast (de R11). De inwoners van Mortsel hebben recht op een natuurgebied in de buurt waar ze van rust, stilte en groen kunnen genieten. Pittig detail: onder het kerkhof Cantincrode zou men wel een tunnel willen boren, om de doden niet te verontrusten. Met de levenden uit de buurt houdt men geen rekening. Met de natuur al helemaal niet. 2010 was het Internationaal Jaar voor de Biodiversiteit, maar dat is men blijkbaar al vergeten.

Verbindingsweg R11-N10: steeds opduikend monster

En dat is nog niet alles: ook het steeds opnieuw opduikende monster van de verbindingsweg R11-N10 (Provinciesteenweg in Boechout) steekt de kop weer op. Deze weg is helemaal onzin. Provincie en Vlaamse Regering doen al jaren hun best om de N10 te ‘downgraden’ naar een meer lokale weg onder andere om de ring rond Lier te ontlasten en geen sluipverkeer van de E313 aan te trekken. Nu gaat men dus terug meer verkeer naar de N10, de R11 én de R11bis loodsen, zodat we op den duuroveral stilstaan. Begrijpe wie kan. Deze verbindingsweg zou de open ruimte en het natuurverbindingsgebied Koude Beekvallei definitief teniet doen, alsook de voor de vleermuizen zo belangrijke verbinding tussen de forten. Net nu Borsbeek, Mortsel, Boechout en Kempens Landschap zoveel inspanningen doen om de natuur in deze mooie beekvallei te bewaren en te herstellen.

Er staat een Ruimtelijk Uitvoeringsplan(RUP) Koude Beekvallei in de steigers in Boechout om deze open ruimte te vrijwaren en een natuurverbinding te creëren. Men houdt ook absoluut geen rekening met het RUP Sportlandschap waarmee de stad Mortsel heel wat sportterreinen had voorzienop het tracé van deze verbindingsweg! De rust van gans de woonwijk Savelkoul is definitief voorbij met een weg in de achtertuin. Ook hier stelt Natuurpunt: als het toch echt moet, ook in een tunnel die baan en als het even kan natuurcompensaties in de Koude Beekvallei.